Başqa ölkəyə daxil olmaq üçün, sadəcə pasport kifayət deyil. Əksər ölkələr təhlükəsizlik tədbiri kimi ərazisinə kimin daxil olduğunu bilmək və qeyri-qanuni immiqrasiyanı dayandırmaq üçün xarici vətəndaşlardan viza tələb edir.
Bəs bu viza nədir? Viza, müəyyən bir müddət ərzində onu tələb edən ölkəyə və ya əraziyə daxil olmağa imkan verən icazə sənədidir. “Viza” termini “kağızlar görüldü” mənasını verən latın “charta visa” ifadəsindən götürülüb. Əvvəllər vizalar beynəlxalq səyahətlər zamanı pasportla birlikdə gedən ayrıca sənədlər idi, lakin indiki vaxtda əksər vizalar pasporta yapışdırılmış möhür və ya stikerlərdir. Bəzi hallarda isə vizalar əvvəllər olduğu kimi ayrıca sənədlər kimi verilir və pasporta əlavə olunmur. Məsələn, elektron vizalar. Viza, sahibi haqqında şəxsi məlumatları, o cümlədən onun adını və pasport nömrəsini ehtiva edir. Bura həmçinin vizanın nömrəsi, bitmə tarixi, icazə verilən qalma müddəti, girişlərin sayı kimi xüsusi şərtlər də daxildir.
Etibarlılıq müddətinə görə vizalar əsasən 2 yerə bölünür
Bu vizalar müvəqqəti olaraq viza tələb edən ölkələrə səfər etmək istəyən şəxslərə verilir. Bu vizaların müddəti verilən ölkədən asılı olaraq adətən 30 ilə 90 gün arasında dəyişir. Bəzi hallarda isə bəzi ölkələr 180 günə qədər qalmağa icazə verə bilər.
Bu vizalar viza tələb edən ölkələrdə 90 və ya 180 gündən artıq qalmaq istəyən şəxslərə verilir.
Girişlərin sayına görə vizalar əsasən 3 yerə bölünür
Bu viza onu verən ölkəyə birdəfəlik giriş imkanı verir və çıxış zamanı etibarsız olur.
Bu viza onu verən ölkəyə təyin edilmiş etibarlıq müddəti ərzində iki dəfə daxil olub, çıxa bilər.
Bu viza onu verən ölkəyə təyin edilmiş etibarlıq müddəti ərzində məhdudiyyətsiz daxil olub, çıxa bilər.
Müraciət prosesinə əsaslanan viza növləri əsasən 5 yerə bölünür
Səfirliklər, konsulluqlar və ya viza müraciət mərkəzləri vasitəsilə əldə edilən ənənəvi viza növüdür. Bəzi müraciət mərhələləri onlayn şəkildə tamamlansa da, ərizəçilərdən adətən viza verilməsi üçün pasportlarını təqdim etmələri tələb olunur.
Səfirliklərə, konsulluqlara baş çəkmək və ya şəxsi müsahibələrdə iştirak etmək zərurətini aradan qaldıran elektron viza onlayn olaraq tətbiq edilir. Ərizə təsdiqləndikdən və ona baxıldıqdan sonra ərizəçilər vizanın elektron surətini alırlar ki, bu da onlara nəzərdə tutulan ünvana getmək imkanı verir.
Səyahətçilərə ölkənin sərhəd keçid məntəqəsinə gəldikdən sonra verilir. Bu halda səyahət edənlərin əvvəlcədən müraciət etmələri tələb olunmur. Gəliş zamanı viza stiker, elektron viza və ya pasport möhürü şəklində ola bilər.
Eyni ilə elektron viza prosesinə bənzəyir, sadəcə olaraq ondan daha rahatdır.
Ölkələrin viza siyasətləri səfirlikdə, e-viza, ETA, VOA və viza tələb etməyən ölkələr olaraq bölünür
Konsulluq və ya səfirlikdə viza verən ölkələr üçün sənədləri toplayıb konsulluğa, səfirliyə və ya aidiyyatı üzrə viza mərkəzinə təqdim etmək lazımdır.
ABŞ
Almaniya
Andorra
Avstriya
Belçika
Bolqarıstan
Böyük Britaniya
Çexiya
Çin
Danimarka
Estoniya
Finlandiya
Fransa
İrlandiya
İslandiya
İspaniya
İtaliya
İsveç
İsveçrə
Kipr
Latviya
Litva
Lixteynşteyn
Lüksemburq
Macarıstan
Malta
Monako
Niderland
Norveç
Polşa
Portuqaliya
Rumıniya
Slovakiya
Sloveniya
Xorvatiya
Yunanıstan
E-viza elektronik/onlayn vizadır. Konsulluq və ya səfirlikdə əldə edilən vizanın onlayn formasıdır.
Bəhreyn
Benin
Botsvana
Efiopiya 90 gün
Ekvatorial Qvineya
Hindistan
Kamerun
Lesoto 14 gün
Madaqaskar
Misir (həmçinin VOA)
Montserrat
Oman
Qabon 90 gün
Qvineya 90 gün
San-Tome və Prinsipi
Sinqapur
Syerra-Leone 30 gün
ETA (Electronic Travel Authorization / Elektronik Səyahət İcazəsi)
Evizadan fərqli olaraq çoxlu sənəd tələb etmədən onlayn əldə edilir.
Keniya
Pakistan
Şri Lanka
VOA (Visa On Arrival / Gəlişdə Viza) ölkəyə giriş etdikdə verilir.
Banqladeş 30 gün
Boliviya 90 gün
Burundi 30 gün
Cibuti 90 gün
Burundi
Kamboca
Kabo-verde
Komor 45 gün
İordaniya
Laos
Livan
Makao (Çinin Xüsusi İnzibati Bölgəsi)
Malavi
Maldivlər 30 gün
Marşal
Mavritaniya
Mavriki 60 gün
Misir (həmçinin e-viza) 30 gün
Mozambik 30 gün
Nepal
Nikaraqua
Palau
Qətər
Qvineya-Bisau 90 gün
Ruanda 30 gün
Samoa
Səudiyyə Ərəbistanı
Seyşel
Somali
Suriya 15 gün
Şərqi Timor
Tuvalu
Yamayka
Zimbabve 90 gün
Viza tələb etməyən ölkələrə sadəcə pasportla getmək mümkündür. Onların sayı 33-dür.
Albaniya 90 gün
Antiqua və Barbuda 180 gün
Baham adaları 90 gün
Barbados 28 gün
Belarus 90 gün
Bosniya və Herseqovina 90 gün
Kolumbiya 90 gün
Kuk adaları
Dominika 21 gün
Ekvador 90 gün
Gürcüstan 360 gün
Qrenada
Haiti 90 gün
İran 14 gün
Qazaxıstan 30 gün
Qırğızıstan 30 gün
Malaziya 30 gün
Mikroneziya 30 gün
Moldova 90 gün
Monteneqro 90 gün
Mərakeş 90 gün
Namibiya 90 gün
Niue
Rusiya 90 gün
Serbiya 90 gün
Sent-Vinsent və Qrenadinlər 90 gün
Tacikistan
Qambiya 90 gün
Türkiyə 90 gün
Ukrayna
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri 90 gün
Özbəkistan
Vanuatu 120 gün
Ölkələrin viza siyasətləri səfirlikdə, e-viza, ETA, VOA və viza tələb etməyən ölkələr olaraq bölünür
Şengen sazişi 29 ölkənin sərhəd nəzarətini rəsmi olaraq ləğv etdiyi müqavilədir. Şengen vizası C kateqoriyasına (qısamüddətli viza) aid olub tək girişli, cüt girişli və çox girişli olaraq verilir. Bu viza ilə Şengen ərazisində 180 gün ərzində 90 günədək qalmaq mümkündür.
Konsulluq və ya səfirlikdə viza verən ölkələr üçün sənədləri toplayıb konsulluğa, səfirliyə və ya aidiyyatı üzrə viza mərkəzinə təqdim etmək lazımdır.
ABŞ
Almaniya
Andorra
Avstriya
Belçika
Bolqarıstan
Böyük Britaniya
Çexiya
Çin
Danimarka
Estoniya
Finlandiya
Fransa
İrlandiya
İslandiya
İspaniya
İtaliya
İsveç
İsveçrə
Kipr
Latviya
Litva
Lixteynşteyn
Lüksemburq
Macarıstan
Malta
Monako
Niderland
Norveç
Polşa
Portuqaliya
Rumıniya
Slovakiya
Sloveniya
Xorvatiya
Yunanıstan
E-viza elektronik/onlayn vizadır. Konsulluq və ya səfirlikdə əldə edilən vizanın onlayn formasıdır.
Bəhreyn
Benin
Botsvana
Efiopiya 90 gün
Ekvatorial Qvineya
Hindistan
Kamerun
Lesoto 14 gün
Madaqaskar
Misir (həmçinin VOA)
Montserrat
Oman
Qabon 90 gün
Qvineya 90 gün
San-Tome və Prinsipi
Sinqapur
Syerra-Leone 30 gün
ETA (Electronic Travel Authorization / Elektronik Səyahət İcazəsi)
Evizadan fərqli olaraq çoxlu sənəd tələb etmədən onlayn əldə edilir.
Keniya
Pakistan
Şri Lanka
VOA (Visa On Arrival / Gəlişdə Viza) ölkəyə giriş etdikdə verilir.
Banqladeş 30 gün
Boliviya 90 gün
Burundi 30 gün
Cibuti 90 gün
Burundi
Kamboca
Kabo-verde
Komor 45 gün
İordaniya
Laos
Livan
Makao (Çinin Xüsusi İnzibati Bölgəsi)
Malavi
Maldivlər 30 gün
Marşal
Mavritaniya
Mavriki 60 gün
Misir (həmçinin e-viza) 30 gün
Mozambik 30 gün
Nepal
Nikaraqua
Palau
Qətər
Qvineya-Bisau 90 gün
Ruanda 30 gün
Samoa
Səudiyyə Ərəbistanı
Seyşel
Somali
Suriya 15 gün
Şərqi Timor
Tuvalu
Yamayka
Zimbabve 90 gün
Viza tələb etməyən ölkələrə sadəcə pasportla getmək mümkündür. Onların sayı 33-dür.
Albaniya 90 gün
Antiqua və Barbuda 180 gün
Baham adaları 90 gün
Barbados 28 gün
Belarus 90 gün
Bosniya və Herseqovina 90 gün
Kolumbiya 90 gün
Kuk adaları
Dominika 21 gün
Ekvador 90 gün
Gürcüstan 360 gün
Qrenada
Haiti 90 gün
İran 14 gün
Qazaxıstan 30 gün
Qırğızıstan 30 gün
Malaziya 30 gün
Mikroneziya 30 gün
Moldova 90 gün
Monteneqro 90 gün
Mərakeş 90 gün
Namibiya 90 gün
Niue
Rusiya 90 gün
Serbiya 90 gün
Sent-Vinsent və Qrenadinlər 90 gün
Tacikistan
Qambiya 90 gün
Türkiyə 90 gün
Ukrayna
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri 90 gün
Özbəkistan
Vanuatu 120 gün